31.03.2017 00:26

Szkoła ingeruje w prywatne życie? Zadania domowe naruszają prywatność ucznia?

Nadmiar zadawanych prac domowych sprawił, że do Rzecznika Praw Dziecka zgłaszają się dzieci i ich rodzice ze skargami, że z tego powodu cierpi życie rodzinne, a dzieci są przemęczone, zestresowane i zniechęcone do szkoły. Nie mogą też dostatecznie wypocząć ani realizować swoich pasji. A z badań Instytutu Badań Edukacyjnych wynika, że zadawanie prac domowych wcale nie przyczynia się do większej efektywności nauczania.

Rzecznik zwraca też uwagę na to, że nadmierne obciążanie dzieci pracami domowymi narusza ich prawa do wypoczynku, czasu wolnego a także do uczestniczenia w życiu kulturalnym i artystycznym. Jest też poważną ingerencją w prywatne życie rodzin, bo utrudnia podejmowanie wspólnych aktywności. Biorąc pod uwagę te argumenty Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak skierował do minister edukacji, Anny Zalewskiej wniosek o przeprowadzenie analizy tego problemu i rozważenie możliwości włączenia go do Planu Nadzoru Pedagogicznego w kolejnym roku szkolnym.

Przeciwnicy prac domowych twierdzą, że ich zadawanie niesie ze sobą wiele niedocenianych zagrożeń. Wymieniają m.in. utratę przez dziecko zainteresowania nauką, zmęczenie, ograniczenie czasu, który można by przeznaczyć na inne, o wiele bardziej korzystne z punktu widzenia dobra dziecka aktywności pozaszkolne. Przeciw pracom domowym przemawia również to, że nauczyciele nie wiedzą, czy uczniowie odrabiają te prace samodzielnie, czy pomagają im w tym rodzice, czy nie korzystają ze stron internetowych, które zawierają tzw. „gotowce” albo czy nie przepisują ich od kolegów.

Rzecznik jest zdania, że oprócz wymienionych zagrożeń związanych z nadmiernym obciążaniem dzieci pracami domowymi, poważnym problemem z punktu widzenia praw dziecka jest nieuzasadniona ingerencja szkoły w życie prywatne rodzin, przez pośredni wpływ na rozkład dnia w domu rodzinnym ucznia i utrudnienia w podejmowaniu swobodnych decyzji, co do dysponowania wspólnym czasem wolnym dzieci i rodziców. Ale za zadawaniem prac domowych również jest wiele argumentów.

Z badań nad efektywnością nauczania w klasach IV- VI przeprowadzonych w 2015 r. przez ten sam Instytut Badań Edukacyjnych wynika, że w przekonaniu zwolenników prac domowych ich zadawanie służy utrwalaniu w pamięci uczniów nabytej wiedzy, lepszemu zrozumieniu materiału, kształtowaniu umiejętności krytycznego myślenia oraz przetwarzania informacji. Wyrabia też nawyk i umiejętność uczenia się oraz samodyscypliny i lepszej organizacji czasu. Wyniki tych badań ponadto wskazują, że zdecydowana większość nauczycieli języka polskiego i matematyki nie wyobraża sobie efektywnego nauczania bez zadawania prac domowych uczniom.